Ma'lumki, mamlakatimizda onalik va bolalikning huquqiy, ijtimoiy, iqtisodiy himoya qilinishini ta'minlash, xotin-qizlarning hayot tarzini yaxshilash, ularning jamiyat hayotining barcha jabhalarida ishtirok etishi uchun sharoit yaratishining mustahkam huquqiy kafolatlari mavjud.
Xotin-qizlar huquq va manfaatlarining bu kafolati O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, qonunchilik, hukumat qarorlari hamda davlat dasturlarida o'z aksini topgan. Prezidentimizning 2019 yilning 22 aprelidagi «Bola huquqlari kafolatlarini yanada kuchaytirishga oid qo'shimcha chora-tadbirlar to'g'risida»gi qarori ham mazkur yo'nalishdagi ishlarning mantiqiy davomi, desak mubolag'a bo'laydi.
Qarorga muvofiq, bolalarning ro'yxatda turish joyi va fuqaroligidan qat'i nazar, ularga barcha ijtimoiy xizmatlar ko'rsatiladi. Bundan tashqari, bolalarning davlat organlariga bevosita qilgan murojaatlarini to'liq ko'rib chiqish kafolatlanadi va bola to'liq muomala layoqatiga ega emasligi vajlari bilan bu turdagi murojaatlarni ko'rmasdan qoldirishga yo'l qo'yilmaydi hamda 14 yoshga to'lgan bola o'zining ta'minoti uchun bir vaqtning o'zida ota-onaning har ikkalasidan qonunda belgilangan miqdorda aliment undirish to'g'risida da'vo qo'zg'atishga haqli. Ularni himoya qilish maqsadida sudlarga ariza bilan murojaat qilgan da'vogar davlat boji va boshqa to'lovlarni to'lashdan ozod qilinadi. Shuningdek, Inson huquqlari bo'yicha vakili (ombudsman) o'rinbosari – Bola huquqlari bo'yicha vakil lavozimi joriy etildi. Eng muhimi, «Yetim bolalar va ota-ona qaramog'idan mahrum bo'lgan bolalarni ijtimoiy himoyalash to'g'risida»gi qonun ishlab chiqiladi.
Yana bir yangilik, 2019 yil 1 sentyabrdan erkaklar va ayollar uchun nikoh yoshi o'n sakkiz yosh etib belgilandi. Aytish joizki, bugungi kunga qadar yurtimizda oila qurishning eng kichik yoshi yigitlar uchun 18, qizlar uchun 17 etib belgilangan edi. O'z navbatida bu qator muammolarni keltirib, oila atalmish muqaddas qo'rg'onning buzilishi holatlari kuzatilardi. Bunga esa ikki tomon, ya'ni kelin-kuyovning nikoh qurishga tayyor emasligi, oilaviy munosabatlardan bexabarligi kabi boshqa tamoyillar ham sabab bo'layotgandi.
Ta'kidlash kerakki, ayol sog'lom bo'lsa undan sog'lom bola dunyoga keladi. U baxtiyor ona bo'lib, farzandini bag'riga bossa, nafaqat o'zi, balki butun bir oila ham quvonchga to'ladi. Bu esa mustahkam oilalar qatoridan joy olishida sabab bo'ladi. Shu bois, mamlakatimizda barkamol avlodni tarbiyalashga alohida e'tibor qaratiladi. E'tiroflisi, xotin-qizlar sog'lig'ini asrash, ona va bola salomatligini muhofaza qilish davlat siyosati darajasida ko'tarilgan. Aytmoqchimanki, yurtimizda ona bo'lishni dilida tuggan har bir qizning hali u ona bo'lmasidanoq salomatligi borasida qayg'uriladi. Davlatimiz rahbarining tashabbusi bilan hududlardagi tibbiyot muassasalarida «Ayollar maslahatxonalari» tashkil qilingani bunga yaqqol misol bo'la oladi.
Prezidentimizning mazkur qarori bilan 2019 yilning 1 sentyabridan erkaklar va ayollar uchun nikoh yoshi tenglashtirilgani, ya'ni 18 yosh etib belgilangani xalqimizni birdek quvontirdi, desak yanglishmagan bo'lar edik. Aytish joizki, qizlar va yigitlar uchun nikoh yoshini tenglashtirish tashabbusi 2018 yilning noyabrida O'zbekiston Xotin-qizlar qo'mitasi tomonidan ilgari surilib, bu ijtimoiy tarmoqlarda qizg'in muhokama qilindi. Quvonarlisi, xalqimiz erta turmush qurishning salbiy oqibatlarini ta'kidlagan holda nikoh yoshini oshirish tarafdori ekanligini bildirishdi.
Bu o'zgarishlar uzluksiz ta'lim tizimini joriy etish, shuningdek, onalar va bolalar salomatligini mustahkamlash uchun sharoit yaratashi bilan ahamiyatlidir. Nikoh yoshidagi tenglama BMTning Bola huquqlari bo'yicha Qo'mitasining tavsiyalaridan biri bo'lgan.
Bilasizmi, qiz endigina 17 yosh. U hali navnihol, avval hayotni, jamiyatni o'rganishi kerak. Tasavvur qiling, o'zi hali go'dak bo'la turib farzandini qanday tarbiyalaydi? O'ttiz yoshga kirganida oila qurishga tayyor emasligi sabab hayoti davomida oila va farzand dog'idan afsuslanmaydimi? Avvalo, yoshlar turmush qurish hamda farzandli bo'lishni yetuk ong bilan o'ylashlari kerak. Yetuk bo'lish uchun esa ma'lum muddat talab etiladi, albatta. Afsuski, 16-17 yoshidan nikoh qurib, bir yil o'tar-o'tmas qo'llarida farzandi bilan ajrashaman, deyishadi. Natijada bolalar xo'rlanadi, vaholanki, ularning ota-onasi hali bola-da.
Shu o'rinda yana bir jihatga e'tibor qaratmoqchiman, bu borada nafaqat qiz, balki yigitlarga ham katta mas'uliyat yuklatiladi. Erkaklar endi balog'at yoshiga yetganida uni oila qurishga undashadi. Ota-ona yosh o'g'lining fikri shamoldek ekanini, oila, jufti haloli va farzand uchun mas'uliyatni chuqur his qila olmasligiga parvo qilishmaydi.
Aksincha, biz kattalar o'g'il-qizlarimizni oila qurishga shoshiltirmasdan, ularni ma'lum bir kasbga yo'naltirib, katta hayotga qadam qo'yishi uchun bilim va tajribalarini boyitib borishlari zarurligi borasida qayg'urishimiz kerak.
Zero, oila – muqaddas. Jamiyat poydevorida mustahkam o'rin tutadigan ushbu qo'rg'onda yigit-qizlar ham jismonan, ham ma'nan kamolotga yetishi g'oyat muhim ahamiyat kasb etadi. Yurtboshimizning mazkur qarori esa bu boradagi ishlarni tartibga solishga, eng muhimi, oilalarning mustahkamlanishida dasturilamal vazifasini o'taydi.
Manba: 24soat.com -Saytdan olindi.
Ushbu ma'lumot hordiq.uz dan olindi!
< ! > DO'STLARINGIZGA YUBORING:
Quyidagi yangiliklarni o'qing dod devorasiz:
2222222
|
